Rudy Schokker - 1972
‘Verwekkingstrauma’
Het is dan ook een bizar verhaal: een jongetje dat huilt bij het lawaai van een straalmotor. Toen baby Rudy verwekt werd kwam er net een vliegtuig over met zo’n hels kabaal, dat de vader op de grond viel. Dit zou volgens een van de nepdeskundigen in de film voor een ‘verwekkingstrauma’ hebben gezorgd.
Overal verjaagd
Door het oorverdovende gehuil van hun zoontje heeft het echtpaar Schokker geen leven meer. Overal worden ze weggejaagd omdat de buren klagen over geluidsoverlast. Zelfs uit een eenzame woning in de polder worden ze weggestuurd, dankzij de inspanningen van een fanatieke vogelbeschermer. Uiteindelijk zorgt Schiphol voor een woning waar het gezin Schokker wél mag blijven: een trailer naast de landingsbaan. Daar heeft niemand last van de kleine Rudy.
Het idee
Het idee voor de mockumentary kwam van scenarioschrijver Gerben Hellinga. Op vakantie in Italië had hij zich in een dorpje verschrikkelijk geërgerd aan het geluid van vliegtuigjes die boven het prachtige meer vlogen. Hij werkte destijds bij de VPRO en deed veel samen met regisseur Pieter Verhoeff. Die was meteen verkocht, toen hij zijn plan aan hem voorlegde. Samen werkten ze het plan uit en in tien weken was de film af. ‘Alles zat mee’, herinnert Hellinga zich. Ze mochten zelfs zonder enig probleem filmen bij de landingsbanen op Schiphol. Hellinga constateert tevreden dat de film ook 45 jaar later nog staat als een huis. Dat is te merken aan het publiek, dat bij het kijken regelmatig in de lach schiet.
Amateurs
Verhoeff en Hellinga vertellen hoe ze overal en nergens figuranten vandaan haalden. Ze wilden geen professionele acteurs, het moest allemaal zo naturel mogelijk. Dat is verbazend goed gelukt: de improviserende amateurs zijn stuk voor stuk ijzersterk in hun rol. Ook het ‘amateurfilmpje’ van vader Schokker, dat Verhoeff zelf vanuit de hand draaide, lijkt volstrekt authentiek. Je ziet eerst de afgepeigerde moeder en dan in close-up een huilende baby. Daarbij hoor je het geraas van een overvliegend straalvliegtuig. Verhoeff verklapt dat hij de kleine even in zijn teentjes geknepen had om hem te laten huilen. Het effect is nog steeds verrassend overtuigend. Verhoeff: ‘Geluid is altijd de helft van de film’.
Grote verontwaardiging
De dag na de uitzending, in 1972, was Nederland te klein. Dus dit was waar de moderne luchtvaart toe leidde! De VPRO kreeg verontwaardigde brieven en medelijdende kijkers stuurden speelgoed naar Schiphol voor Rudy in zijn trailer. Al snel kwam natuurlijk uit dat het een nep-documentaire was, maar toch waren er mensen die bleven geloven. Zoals het jonge stel, dat Verhoeff jaren later in een restaurant aansprak op de documentaire. Of hij niet eens terug moest naar Rudy Schokker, om te vragen hoe het nu met hem was. Verhoeff: ‘Het was alsof ze van plan waren om een kind te krijgen en bang waren dat dat óók dat lawaai zou gaan maken’.
Rudy Schokker Revisited
Het zou nog jaren duren, maar het plan liet Verhoeff niet los. Opnieuw samen met Hellinga ging hij in 2008 terug naar de acteurs die destijds het echtpaar Schokker speelden. En weer zijn ze volstrekt overtuigend. Ze tonen zich teleurgesteld in de regisseur: had hij destijds, in 1972, de verhalen dat het allemaal niet echt was niet steviger kunnen weerspreken?! Met zoon Rudy gaat het inmiddels prima. Huilen doet hij zelden, maar hij maakt nog steeds het geluid van een straalvliegtuig als hij klaarkomt. Gelukkig heeft zijn vrouw daar geen moeite mee; ze is doof. En zo kwam alles toch nog goed met Rudy.
Fragment van het gesprek met Verhoeff en Hellinga in het Amsterdam Museum (maart 2017). Opname Jinny Thielsch
Rudy Schokker Revisited (2008)
