Mijn familie

Voor grote projecten, zoals het tapijt Mijn Stad doet Broekman gedegen onderzoek. In dit werk gaat het ‘louter’ om compositie en kleur. Hoe ze de koppen dwars door elkaar krijgt, speelt met kleur en ook nog een aansprekend geheel overhoudt. “Vaak moet ik mijn hersens laten kraken op de inhoud”, zegt Broekman, “hier gaat het om een kleur- en vormonderzoek. Heerlijk.”

Haar eerdere werk is veel abstracter, maar ook in een figuratief werk als Mijn Familie spelen abstracte elementen een rol. Het begint met wat zwart-wit kiekjes, maar bij het uitwerken van het idee gaat het om compositie, kleur, diepte en het suggereren van beweging in het platte vlak.

Vlakken arceren

Broekman begint met het vergroten van de foto’s tot eenzelfde maat op een kleurkopieerapparaat en het maken van de compositie. Bij Rijnja laat ze alles op zo dun papier printen van 70 bij 100 centimeter, zodat ze verder kan werken op een lichtbak. Van te voren heeft Barbara bedacht dat het uiteindelijke werk geborduurd zal worden in kettingsteek en dan moet je in vlakken werken. De eerste fase is het maken van arceringen met kleurpotloden om de lichte en donkerder schaduwvlakken aan te brengen. “Dat is een kunstje om dat goed te krijgen, bijvoorbeeld de schaduw in het haar”. Ze werkt met vier kleuren: grijs, rood, blauw en paars. De volgende fase is inkleuren van de vlakken met gouache verf. “Het werk vertelt me hoe het moet, of ik oker of roestbruin moet kiezen. Ik heb een tafel met honderd potjes, mijn eigen kleurenreeks. Van de oorspronkelijke zwart-wit foto’s is dan weinig meer te zien. Deze fase gaat echt met de hand, en ik ben er zeker 120, misschien wel 150 uur, mee bezig.”

Drawing by numbers

Na het schilderen laat ze de tekening vergroten tot de uiteindelijke maat. In de kleurvlakken zet ze de nummers van de kleuren. “Een soort drawing by numbers. Ik maak er een lijst bij met nummers en vlakjes met de corresponderende kleuren. De kleuren moeten precies goed zijn anders gaan de gezichten raar doen." Vervolgens gaat de tekening en de lijst met kleuren naar een zeer gespecialiseerd bedrijf in New Dehli in India. De eigenares is een vrouw, een echte Maharadja prinses, maar de borduurders zijn alleen mannen. Ze beginnen met een jaar of 16 en worden opgeleid in het bedrijf. Normaal borduren ze bijvoorbeeld 3000 identieke shawls of dassen voor Armani. “Voor mij maken ze unica, of werk in kleine oplage. Dat vinden ze het leukste. Ik ben er een aantal keren geweest en weet heel goed wat ze kunnen. Sinds 1994 werk ik met ze.”

Mijn Familie is gemaakt in kettingsteek met glanskatoen. De katoen wordt geverfd in India, speciaal voor Barbara Broekman, aan de hand van de lijst met kleuren. Ook de borduurders zijn met meerdere personen tegelijk maanden bezig met het uiteindelijke werk. Voor haar tweelingzus, die helemaal weg was van het geborduurde schilderij heeft Broekman een identieke versie laten maken. Zo is hun moeder die in 1997 overleden is, dankzij de Indiase borduurders, nog steeds aanwezig.