#020today: uit de plooi

“In de 18de eeuw raakte Nederland uit de plooi. Heel letterlijk met het verdwijnen van de diepe plooien in de damesjaponnen en de stijve mannenpakken. Maar ook in politiek en in maatschappelijk opzicht ontplooien de mensen zich. De opvattingen over de rol van vrouw en kinderen in het huisgezin en over de rechten van burgers veranderen. De economische groei, en daarmee ook de politieke invloed, verschuift van de steden naar het platteland. Ook in geestelijk opzicht komen de mensen uit de plooi: de stijve zelfvoldane rijkdom van de 17de eeuw maakt plaats voor een persoonlijke beleving van geloof, individuele ontwikkeling en omgang met de medemens.”

Voor deze tentoonstelling heeft het Amsterdam Museum een dertigtal bruiklenen ter beschikking gesteld. Deze komen vooral uit onze kostuumcollectie, waaronder deze galajapon uit circa 1775, een onbetwist topstuk, ook 'robe à la française' genoemd. De tweedelig japon bestaat uit een overjapon waarvan de rok voren openvalt, en een losse rok die hieronder wordt gedragen. De rok is gedeeltelijk van geborduurde zijde en sluit in het middel met lintjes. Het model van de losse rok is hetzelfde als van de overjapon.

De breedte van de rok (ruim 1,25 meter) is zodanig, dat de draagster ongetwijfeld zijdelings door de meeste deuropeningen moest gaan. De plooien, die op de rug vanaf de halsopening recht naar beneden vallen worden 'pli watteau' genoemd. In de tweede helft van de 18de eeuw werden brede heupen beschouwd als het toppunt van schoonheid. Het accent lag op de breed uitstaande, afgeplatte rok en de smalle taille. Om dit effect te bereiken werden paniers, bouwsels van wilgentenen of baleinen, op de heupen onder de japon gedragen.

Kleding was een uitgelezen middel om je status te laten zien en om te laten zien dat je rijk genoeg was om de mode te volgen; dit gold niet alleen voor vrouwen, maar ook voor mannen.

Wil je meer weten over deze galajurk? Bekijk dan onze collectie online.