DDS werd op 15 januari 1994 in Amsterdam gestart als initiatief van politiek, cultureel theater- en discussieplatform De Balie en Hack-Tic, tijdschrift over computertechniek (vanaf 1993 bood Hacktic -als een experiment- internettoegang aan, onder de naam XS4ALL).

DDS is de oudste Nederlandse virtuele gemeenschap en het eerste gratis internetinitiatief in Nederland. Met de start van de DDS werd in Nederland voor het eerst het internet toegankelijk voor het grote publiek.

Locoburgemeester De Grave opende DDS met een mailtje. Reineke van Meerten, destijds projectmanager Telematica Stimuleringsbeleid van de gemeente Amsterdam, beschrijft de opening:

"Ik zie nóg plaatsvervangend burgemeester van Amsterdam Frank de Grave plechtig plaatsnemen achter een computer om een mail te versturen naar vice-president Al Gore helemaal in Amerika. Het publiek hield de adem in!"

Bron: Elektronische overbrugging van 'de kloof' (BMC, Jaargang 6, nummer 2 2006; niet meer online, red.)

Experiment voor tien weken

De Digitale Stad was aanvankelijk bedoeld als experiment voor tien weken. De gemeenteraadsverkiezingen van maart 1994 vormden de aanleiding. Het experiment was onder meer gericht op het verkleinen van de kloof tussen burgers en politici.
Bij de oprichting waren er nog maar driehonderd particulieren in Nederland die thuis toegang tot internet hadden, internet was voorbehouden voor ‘net aristocraten’ waarbij beheersing van net-etiquette (nettiquette) een voorwaarde was om te kunnen participeren. DDS streefde naar een laag drempelig internet met toegang voor iedereen, met een modem kon men via DDS een gratis account krijgen met email, toegang tot internet en ruimte voor een homepage. In Amsterdam kwamen er publieke terminals waarmee iedereen het net op kon.

Interface DDS1.0

Deze eerste versie van de DDS werd gevormd naar het voorbeeld van The Well en naar Amerikaanse en Canadese Freenets op de Freeport software. De interface was puur tekstueel. Je kon met een unix command-prompt interface, post ophalen op het postkantoor, de links naar buiten konden worden benaderd via het station. Een item kon je selecteren door het in de menustructuur ervoor staande nummer in te toetsen. In sommige gevallen moest je iets selecteren door een pijltje te besturen met de cursortoetsen (Gopher).

Stadsmetafoor

David Garcia vertelde in 1993 Marleen Stikker (toen projectmanager bij De Balie) over het boek 'De onzichtbare steden' (oorspronkelijke titel: Le città invisibili) van Italo Calvino uit 1972. Hiermee werd Garcia aangever van de stadsmetafoor. Onzichtbaar werd digitaal.

In 'De onzichtbare steden' brengt Marco Polo verslag uit van zijn reizen aan de machtige Kublai Kan, keizer der Tataren. Al snel beseft de keizer echter dat hem fictieve plaatsen worden beschreven, die in feite alle verwijzen naar Marco Polo's eigen stad Venetië. De 'werkelijke' ervaringen van de ontdekkingsreiziger en de interpretatie van de keizer worden verweven in een bloemrijke beschrijving van onzichtbare droomsteden.

DDS hanteerde de metafoor van de stad om de toen voor velen nog onbekende cyberspace inzichtelijk te maken.

'Daverend succes'

"De Digitale Stad ging op 15 januari 1994 van start en was meteen een daverend succes. Uit heel Nederland belden mensen voor de digitale stadspoorten, modems vlogen de winkels uit en raakten uitverkocht en de eerste publicatie van de ‘'De Digitale Stad. Een nieuwe stad in Nederland. Handleiding voor: De Digitale Stad, XS4ALL en internet', een uitgave van Hack-tic Netwerk in samenwerking met De Balie, gepubliceerd in januari 1994, stond wekenlang in de toptien van non-fictie bij boekhandel Scheltema."

Bron: Elektronische overbrugging van 'de kloof' (BMC, Jaargang 6, nummer 2 2006; niet meer online, red.)

copy I paste
Redacteur Bas den Hond over de geboorte van De Digitale Stad.

"'Telnet DDS', typ ik, en even later word ik welkom geheten:

De Balie en Hacktic Netwerk presenteren: DE DIGITALE STAD Met dank aan: Gemeente Amsterdam Ministerie van Economische Zaken NLnet Tornado modems. Je hebt een tijdslimiet van 30 minuten."
Bron: Trouw, 26 januari 1994.

Twee eerste herinneringen

Michaël van Eeden, programmeur, las over De Digitale Stad:

"Het zou een plek op internet zijn die eruitzag als een stad, waarin bewoners met elkaar konden praten over gezamenlijke interesses en konden e-mailen met de rest van de wereld. Er was een museum, een bibliotheek, een stadhuis en een postkantoor. Dat is het, dacht ik, en ik besloot dat ik daar bij wilde zijn. Het was ongelooflijk spannend. Ik ging erheen, het was een bitter koude winter. DDS zat in een leeg pand van de scheepvaartschool. Via de wc van een naastgelegen café was het te betreden. Daar, in een enkele kamer, zaten dag en nacht mensen bij elkaar om een paar computers heen. Op de grond lagen kampeermatrasjes. Enkele tientallen modems flikkerden. Die lampjes betekenden dat er mensen in de digitale stad waren. Ik vond dat heel wat. Er gebeurde iets belangrijks, dat voelde je."

Marianne van den Boomen, auteur en docent onderzoeker:

"Ik had op dat hackerskamp in de zomer van 1993 (HEU, red) internet voor het eerst gezien en had echt het idee: dit gaat de wereld veranderen, en ik wil erbij zijn. Maar makkelijk was het niet. Op het kamp, te midden van jongetjes die me met alles hielpen kon ik wel uit de voeten, maar later zat ik thuis tegen een groen dollarteken op een verder leeg scherm aan te kijken. Zo zag het internet er toen uit: geen web, geen plaatjes, alles moest met ondoorzichtige commando's."

Bron: Red de stad!, door: Romana Abels in Trouw, 6 april 2001.

Reportage van Lopende Zaken

VPRO's Lopende Zaken maakte in 1994 een reportage over de dan zojuist opgerichte Digitale Stad Amsterdam. Toelichting van het programma: "De Digitale Stad gebruikte de metafoor van de stad om het toen voor velen onbekende World Wide Web hanteerbaar te maken." In de uitzending legt oprichtster Marleen Stikker de werking van De Digitale Stad uit.

Lopende zaken - De Digitale Stad (1994), door: Katarina Rejger, VPRO.

Bronnen

Persbericht 10 jaar De Digitale Stad: 15 januari 1993 - 15 januari 2004
http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Digitale_Stad
http://www.dds.nl/html/dds/jarig/3.0project/
'Hacking At The End Of The Universe', door Francisco van Jole, in: de Volkskrant, 31 juli 1993