Westerstraat
De Westerstraat is eigenlijk de in 1862 gedempte Anjeliersgracht. Daarom is ze ook zo breed. In Theo Thijssens jeugd was er nog geen parkeerterrein in het midden (er stonden alleen dunne boompjes), dus liet hij hier graag zijn vlieger op. Na de demping kwamen er steeds weer winkels. Een van de bekendste was de houthandel van de Gebr. Goedkoop (nr. 33-35). Na 1970 veranderden een aantal winkels in cafés en restaurants. Op maandagochtend is hier sinds mensenheugenis de ‘lapjesmarkt’ te vinden.
Rozengracht
In 1890 werd de Rozengracht gedempt en in 1895 werd de Raadhuisstraat geopend (na sloop van vele huizen van Keizers- en Herengracht). Aan het westelijke einde van de gedempte gracht onstonden de De Clercqstraat en (na 1900, in het verlengde ervan) de Admiraal de Ruijterweg. Mede dankzij de tram werd de Rozengracht zo onderdeel van een belangrijke verkeersroute. Dat kwam de winkelstand zeer ten goede. Nog steeds zijn hier talloze winkels, ook heel oude als kaaswinkel Wegewijs, Van der Linde (schildersbenodigdheden), bakkerij ’t Stoepje en muziekhandel Dijkman.
Nieuwe Leliestraat
Deze straat speelt een grote rol in onze tentoonstelling. Tot ongeveer 1970 gold ze immers als ‘de Kalverstraat van de Jordaan’. en niet voor niks werd ze als eerste Jordaanstraat rond 1900 geasfalteerd. Die belangrijke rol dankte ze in oorsprong aan het feit dat ze een belangrijke oostwest-route was, tot de in 1890 gedempte Rozengracht (zie boven) die rol overnam. Aan vele vaak rijk gedecoreerde en opvallend grote voorkamerramen is nog te zien dat dit vroeger etalageruiten waren.
Elandsgracht
Toen in 1891 de centrale groentemarkt verhuisde van de Prinsengracht naar de Marnixstraat, werd de Elandsgracht gedempt om beter toegang te geven tot die grossiersmarkt. Sindsdien verdween bijna alle bebouwing van voor pakweg 1850. Wel kwamen er veel winkels bij. Oudste winkelfamilie is nog steeds Lindeman, al is hun als aardappelhandel begonnen bedrijf nu vermomd als Albert Heijn. Klassiekers als Kuijper, in potten en pannen, bakkerij Siemons en de melkboer verdwenen. Trendy zaakjes namen hun plaats in. Opvallend succesvolle aanwinsten zijn ‘diervriendelijke slager’ Siem van der Gracht en Natuurwinkel.
De ‘Lange Jordaanstraat’
Tussen de Bloemgracht en de Westerstraat, in het verlengde van de Eerste Leliedwarsstraat, liggen de Tweede Egelantiersstraat, de Tweede Tuindwarsstraat en de Tweede Anjeliersdwarsstraat. In de beleving van het winkelend/flanerend publiek wordt die route eigenlijk als één straat ervaren. Vrij naar economisch-historicus Aart-Jan van Duren noemen we die dus maar de ‘Lange Jordaanstraat’. Ze is veruit de levendigste van de noord-westroutes door de Jordaan. Maar er is wel veel veranderd, zoals het aantal ‘gewone’ levensmiddelwinkels. Volgens Van Duren waren er In 1955 op die 300 meter nog zes bakkers, drie kruideniers en drie groentezaken, en dat waren er veel meer geweest. In 1994 waren alleen nog een bakker en een kaaswinkel over. Maar de sinds een paar jaar autovrije lange straat is opgeleefd, met andere winkelsoorten en veel kleinschalige horeca. Symbolisch voor de verandering is de verandering (in 1978) van slagerij Burger in restaurant Burger’s Patio.