Ook van het Rijksmuseum, het Scheepvaartmuseum verwacht Van Tijen niet veel “... dat past de HuichelHollander ook niet... kijk waarom is het enkel aan de oppervlakte drijvend vertier en plezier... waar is de diepgang?” In zijn toelichting verwijst Van Tijen naar het Stadsarchief dat een lijst presenteert op de website van historische slavenschepen waarover in het archief gegevens zijn te vinden. In totaal waren er bij deze reizen meer dan 125.000 tot slaaf gemaakte Afrikanen betrokken.
Gezegend Suikerriet
Op die lijst komt bijvoorbeeld het schip Gezegend Suikerriet voor, dat in 1745 327 Afrikanen naar de Guyana’s vervoerde. Waarschijnlijk zijn er 27 gestorven tijdens de overtocht, want 300 zijn verkocht volgens de documenten. De archiefstukken waarin dit beschreven staat, zijn uit het archief van de familie Bicker (die van het Bickereiland). Hetzelfde schip maakt in 1752 weer een reis (van de 331 Afrikanen worden er 286 als slaaf verkocht) en in 1754 weer (van de 289 komen 250 levend aan om verkocht te worden op de slavenmarkten).
Cover - Gids Amsterdams Slavernijverleden
Sail bezoekers zullen niet snel 18de eeuwse documenten gaan bekijken in het Stadsarchief (ze zijn trouwens ook online beschikbaar), maar kunnen wel de stad en in op zoek naar de sporen van het slavernijverleden. In 2014 publiceerden we de tweetalige Gids Slavernijverleden Amsterdam, te koop in de museumwinkel van het Amsterdam Museum en heel veel andere plekken. Meer dan 100 locaties verwijzen naar Amsterdamse plantage-eigenaren, de plekken waar over slavenhandel beslist werd (bijv het Stadhuis op de Dam), de fabriekjes waar de suiker uit het ‘gezegend suikerriet’ verwerkt werd en naar locaties waar strijd gevoerd werd tegen slavernij.
Black Heritage
Wie liever per boot dan te voet op zoek gaat naar de sporen van de roofstaat kan terecht bij de Black Heritage Amsterdam Tours (BHAT), opgericht door Jennifer Tosch, een van mijn mede-auteurs van de gids. Een tocht per salonboot langs de black heritage van Amsterdam en de sporen van het Amsterdamse slavernijverleden, zoals de ambtswoning van de burgemeester waar ooit slavenhandelaar Paulus Godin woonde.
En natuurlijk is ook in de musea wel wat te vinden, in het Amsterdam Museum, het Rijksmuseum, Tropenmuseum, het Scheepvaartmuseum en bij de Hollanders van de Gouden Eeuw in de Hermitage. Van Tijen heeft gelijk dat we het niet van de daken schreeuwen. Hopelijk zetten de flyer die hij gaat verspreiden en deze blog een paar van de miljoen Sailgangers ertoe aan om wel naar de duistere kant van onze maritieme verleden te kijken.
Flyer ontworpen door Tjebbe van Tijen om uit te delen aan buitenlandse Sailbezoekers