Het museum is de straat niet
Het is ontegenzeggelijk waar dat je, zodra je graffiti of andere straatkunst in het museum plaatst iets van de oorspronkelijke functie verliest. In een museum is de kunst niet meer illegaal en wordt het niet zomaar door de stadsreiniging verwijderd. Straatkunst in een museum vertelt weliswaar een verhaal over rebellie en anarchie, over stiekem in het donker, maar de bezoeker maakt van al die spannende avonturen niet werkelijk deel uit.
Vanuit het museum gezien is dat stapje afstand goed te accepteren, we zijn het gewend. Als wij over de zeventiende eeuw vertellen pretenderen we niet dat de bezoeker werkelijk kan ervaren hoe de zeventiende eeuw was. Toen wij vorig jaar een tentoonstelling over voetbal maakten hadden wij niet de illusie dat we de spanning van een wedstrijd of de opwinding van een vol stadion konden doen voelen. We konden het een beetje simuleren of mensen laten vertellen wat het voor ze betekende, maar u moet zondag naar Ajax als u het echt wilt beleven. En u moet vannacht maar met een spuitbus een metrostel te lijf gaan als u werkelijk die rebellie en anarchie van de straatkunst en graffiti wilt beleven.
Een reusachtig portret van Clarence Seedorf in het museum
Afgelopen zaterdag ging onze Schuttersgalerij weer open na een maand renovatie. Hier hebben de straatkunstenaars een reusachtig Portret van Clarence Seedorf geplaatst, een grotere versie van een stuk dat ze eerder dit jaar op de ingang van metrostation Weesperplein plakten. Die piece was na twee dagen al weer verdwenen. Dat is natuurlijk deel van het spel als je illegaal op straat werkt, maar toch ook weer zonde. Op social media regende het teleurgestelde reacties van mensen die het stuk niet eens hadden kunnen zien.
En nu hangt hij groter, droog en bewaakt in onze Schuttersgalerij. We refereren aan zijn kleine broer die op straat was te zien. Het terugkeren heeft in dit geval dus een grote actualiteitswaarde. Wederom is echter de vraag gerechtvaardigd: is dit een “kus des doods” voor de kunstvorm die wij zo waarderen? Is Kamp Seedorf nu van “protestuiting” veranderd in “geaccepteerde kunst”?
Het bobbelt nogal
Die acceptatie valt soms wat tegen. Kamp Seedorf plakt -zowel op straat als nu bij ons- handbeschilderd papier met behanglijm op de muur. Eén van de meest gehoorde opmerkingen de afgelopen dagen is: “Het is niet echt netjes gedaan, het papier bobbelt nogal op sommige plekken”. Mag ik u geruststellen over de behangerskwaliteiten van Kamp Seedorf, de bobbels zijn expres. Van begin af aan waren we het erover eens dat het eruit moest zien alsof het in relatieve haast op straat geplakt is. Waar er qua functie noodzakelijkerwijs concessies werden gedaan -het museum is nu eenmaal de straat niet- hebben we dat in vorm heel bewust niet gedaan. En ja, dat contrasteert met de museale kwaliteit van eromheen hangende schilderijen, foto’s en andere objecten. Toch nog een beetje rebellie en anarchie.