Tot begin 2012 is in Museum De Lakenhal in Leiden een tentoonstelling te zien over een bijzonder tot de verbeelding sprekende episode uit de geschiedenis van deze stad met als titel:
‘Vrijheid! Leidens Ontzet 1574-2011’.
In 1853 schilderde Charles Rochussen deze gebeurtenis uit 1574 in de strijd tegen de Spanjaarden als een van de 253 taferelen voor de historische galerij van Jacob de Vos, die in zijn geheel deel uitmaat van onze museumcollectie. Van dit schilderij volgt hier de tekst van Dedalo Carasso uit ‘Helden van het vaderland’, de catalogus bij de gelijknamige expositie over Galerij De Vos in 1991.
#020today: Ontzet Leiden
Schilderij naar tentoonstelling in Leiden
De Spanjaarden hadden Leiden al eens aangevallen, maar het beleg was toen weer opgebroken. Na de overwinning van Mook werd het beleg echter met kracht hervat en de stad door 62 schansen ingesloten. De Hollanders staken de dijken van de IJssel, Rijn en Maas door, om het land onder water te laten lopen en zo de belegeraars te verdrijven. Dit bleef lang zonder resultaat. In de stad heerste ernstige hongersnood, ziekte en pest. Door een onvergeeflijk verzuim had men zich niet tijdig van leeftocht (eten en drinken - red.) voorzien. Honden- en kattenvlees, ja zelfs gekookt leer werden genuttigd. Kraamvrouwen moesten zich met een vierendeel beschuit per etmaal behelpen. Zuigelingen stierven van honger aan de borst.
Pas na een beleg van vierenhalve maand stuwde een noordwester storm het water over het land en werden op 3 oktober 1574 de belegerden ontzet. Admiraal Boisot kwam nu met een vloot van platboomde schepen aanvaren en voorzag de benarde stad van voedsel. Onbeschrijflijk was de vreugde en iedereen dankte God voor de wonderbaarlijke redding. De prins beloonde de stad voor haar standvastigheid en gaf haar de keus tussen tijdelijke vrijdom van belasting en een hogeschool. Leiden koos voor de laatste en reeds 't volgende jaar liet Marnix van Sint-Aldegonde uit Duitsland de eerste hoogleraren overkomen.
(…) Op Rochussens schilderij is vermoedelijk de in de nacht van 2 op 3 oktober 1574 ingestorte muur tussen de Koepoort en de waltoren Bourgondië afgebeeld. In het scheepje op de voorgrond zijn haringtonnetjes te zien. De spreuk ‘Dominus est custos’ betekent ‘God is [onze] hoeder’.
Kijk hier voor meer informatie over dit object
847 keer bekeken