#020today: waterdruppel

In de collectie van het Amsterdam Museum bevindt zich een object waarin een dergelijke kaart in mini-vorm is te zien. Het gaat hierbij om een presse-papier getiteld Waterdruppel in de vorm van een glazen bol (diameter ca. 6 cm.) met in het midden een geëtste stalen plaat. Aan de ene kant is de kaart van overstroomd Nederland gegraveerd; de tekst in de rand luidt: 'Parts of the Netherlands that would be flooded if there were no dykes'. Aan de andere kant gaat het om Nederland als distributieland; we zien de ligging van Nederland ten opzichte van omringende landen en de drie belangrijkste internationale rivieren: Rijn, Maas en Schelde. Kijkend in de bol zie je de afbeeldingen veel groter.

Dit object kwam in 2010 in de collectie van het Amsterdam Museum als deel van de bijna tweeduizend ‘burgemeestersgeschenken’ uit het tijdvak van ca. 1945 tot 2010, die toen door de gemeente aan het museum werden overgedragen. De presse-papier werd in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken in 1995 ontworpen door Willem Noyons en geproduceerd in een oplage van ca. 500 exemplaren om te kunnen dienen als relatiegeschenk. (Hier maken we gebruik van voorlopige, enigszins reflecterende objectfoto’s.)

Bij de kaart van overstroomd Nederland was het uiteraard niet de bedoeling om het ultieme doemscenario onder de aandacht te brengen, maar juist om de Nederlandse knowhow op het gebied van watermanagement te benadrukken om deze kwetsbaarheid het hoofd te bieden. Dit blijkt ook uit de tekst op het informatievelletje bij de presse-papier. Enkele citaten:

(…) “Aan de andere kant is te zien van welk belang de waterwerken zijn voor Nederland: meer dan de helft van de oppervlakte van Nederland zou zonder de bescherming van duinen, dijken en pompinstallaties door de zee en de rivieren worden overstroomd.”

“Ruim een kwart van het land is onder de zeespiegel gelegen. Door de eeuwenlange strijd tegen het gevaar van overstroming heeft Nederland ongeëvenaarde kennis opgebouwd over het beheren en beheersen van water. Talloze projecten zoals bruggen, dammen, havens, baggerwerkzaamheden, waterkeringen, inpolderingen en bergingsoperaties zijn in de loop der eeuwen door Nederlanders in binnen- en buitenland gerealiseerd.”

Behalve door het element ‘water’ liet Willem Noyons zich in zijn ontwerp Waterdruppel inspireren door het voor Nederland karakteristieke ‘licht’: “Het licht is voor Nederlandse schilders en dichters altijd een belangrijke inspiratiebron geweest. In Nederland wordt het zonlicht als het ware gefilterd door de bewolking. Het visuele aspect van de hoge luchtvochtigheidsgraad is dat de kleuren in de verte blauwachtig worden, en dat de contouren worden verzacht.” (…)

“De kleine, hanteerbare sculptuur van glas en staal is als presse-papier te gebruiken en toont enkele belangrijke kenmerken van Nederland, gevat in een heldere druppel die het licht vangt.”

Klik hier voor meer informatie over dit object.