#020today: Wereldwonder

‘Het schilderij dat de Haarlemmer Gerrit Berckheyde in 1673 van het nieuwe stadhuis maakte, weerspiegelt het ontzag dat de toerist in de Gouden eeuw moet hebben gevoeld. Hoog rijst het classicistische monument voor de kijker op, net niet helemaal frontaal, in bruingele en witgrijze tinten en omlijst door blauwroze wolkenpartijen. Als om de grootsheid te onderstrepen heeft de schilder het plein ervoor bezet met kleine figuurtjes: boeren, burgers en buitenlui - en paarden, die grote tonnen met handelswaar verslepen. Per slot van rekening bevinden we ons op de plaats waar de Amstel en het IJ elkaar troffen en waar scheepsladingen werden uit- en overgeladen.’ (…)

‘Het nieuwe stadhuis was vanaf die tijd in elk geval de ster van een nieuw genre in de schilderkunst: het stadsgezicht. Vele honderden werden er gemaakt in de tweede helft van de zeventiende eeuw, toen onder de burgers van de steeds rijker wordende steden de vraag opkwam naar stadsbeelden die niet zuiver topografisch waren; schilderijen waarop de symbolen pronkten van de nieuw verworven vrijheid van godsdienst en lokaal bestuur. En waar iemand als Pieter Saenredam zich toelegde op kerken, specialiseerde Gerrit Berckheyde (1638-1698) zich in stadhuizen.’ (…)

‘Zijn eerste portret van het Achtste Wereldwonder maakte hij in 1665; er zouden er tientallen volgen, in drie categorieën: frontaal (ongeveer vanaf de buitenste ring van het huidige Monument op de Dam), van achteren (vanaf de Nieuwezijds Voorburgwal schuin richting het beeld van Atlas), en schuin van voren (ongeveer vanuit de Kalverstraat).’

Kijk hier voor meer informatie over dit object