Doel en missie van Buurtwinkels
Het Amsterdam Museum daagt mensen uit hun relatie met Amsterdam te verdiepen. Dit gebeurt door mensen op eigentijdse wijze te vertellen over buurtwinkels en hen te laten ervaren welke invloed zij zelf, als consument en bewoner van Amsterdam, hebben op de rol van buurtwinkels in de stad. Naast deze inhoudelijke doelstellingen wil het AHM met dit project ook nieuwe doelgroepen bereiken en experimenteren met nieuwe manieren van participatie, presenteren en verzamelen.
Zo stond het doel omschreven in het projectplan van september 2010. De specifieke strategische doelstellingen van Buurtwinkels waren de volgende:
1. Het project Buurtwinkels draagt bij aan de zichtbaarheid en tastbaarheid van de geschiedenis van Amsterdam en inzicht in het Amsterdam van nu. Het AHM is een stadsmuseum dat niet alleen vertelt over vroeger, maar ook over nu.
2. Het project Buurtwinkels vernieuwt en verbetert(interactieve) methoden van participatie, presentatie en verzamelen. Daarmee bereikt het AHM nieuwe groepen bezoekers.
3. Het AHM streeft in het project Buurtwinkels naar een duurzame samenwerking met niet-culturele partners.
4. In het project Buurtwinkels wordt een nieuwe invulling gegeven aan cultuurparticipatie door nauw samen te werken met semi-professionals en vrijwilligers."
Omschrijving
In het project Buurtwinkels wil het Amsterdam Museum (aspirant-) ondernemers en klanten laten ervaren hoe buurtwinkels bijdragen aan de veiligheid, leefbaarheid (sociale cohesie) en economie van de stad Amsterdam. De dynamiek van buurtwinkels staat hierbij centraal. Dynamiek in assortiment, opvolging en stadsgeografie. Daarbij willen we mensen op een speelse manier uitdagen zich te verdiepen in de grotere betekenis van hun ‘kleine’ bijdrage. De (kleine) bijdrage bestaat voor klanten uit invloed op de economische ontwikkeling door hun consumentengedrag en voor ondernemers uit een bijdrage aan de veiligheid en de leefbaarheid van buurt en stad. Samen bepalen ze het straatbeeld (producten op straat, klanten voor de deur). Drie thema’s worden in de presentaties onderzocht: de sociale functie, economische ontwikkeling en veranderend straatbeeld. Het vertrekpunt is het heden. Vanaf daar vertellen we over geschiedenis (van 1900-nu), maar kijken we ook naar de toekomst. Daarbij gaan we uit van de definitie buurtwinkels zoals die door bureau Onderzoek en Statistiek gehanteerd wordt: een zelfstandige winkel met maximaal 5 werknemers in een nietgrootstedelijk gebied. Daarbij zijn drie soorten ondernemers te onderscheiden: de traditionele ondernemer (kaasboer, kruidenier), de nieuwkomer (de islamitische slagerij) en de specialist (bijvoorbeeld koffiewinkel Kaffa in de Czaar Peterstraat).
Aanpak
De presentaties verhouden zich op verschillende manieren tot elkaar. De uitwerking van onderstaande ideeën gebeurt in samenwerking met experts en partners. In de uitvoering van het project wordt samengewerkt met partners en vrijwilligers. Museumprofessionals en vrijwilligers werken gezamenlijk aan het eindresultaat van de presentaties.
Producten
De website
De website is de basis geweest voor het hele project. Het verbindt de individuele bijdragen van het publiek en de vrijwilligers met het 'grote verhaal' van het museum. De website is zo opgezet dat iedereen die wil een bijdrage kan leveren zonder dat het langs een redactie gaat. De bedoeling is dat het voor het publiek zo laagdrempelig mogelijk is om een bijdrage te leveren.
De twee buurtlocaties
Van 25 maart t/m 21 augustus 2011 streek het Amsterdam Museum neer in twee tijdelijke locaties in Amsterdam Oost en Amsterdam Noord. In Amsterdam Oost waren we te gast in het koffiehuis van Mustafa in de Javastraat. In Amsterdam Noord zaten we in een ruim hoekpand op de Van der Pekstraat. In deze twee buurtlocaties waren presentaties te zien over de ontwikkeling van de buurtwinkels en de buurt. Er werden activiteiten en evenementen georganiseerd en er was altijd een museummedewerker of vrijwilliger aanwezig om vragen te beantwoorden.
De tentoonstelling in het Amsterdam Museum
In het Amsterdam Museum was in dezelfde periode een tentoonstelling over Buurtwinkels, geïnspireerd door de verzamelde verhalen, voorwerpen en winkels en het onderzoek van de conservator. Een aantal winkelstraten waren uitgelicht om de veranderingen en ontwikkelingen in de buurten te laten zien. Thema's als 'Honger in de stad', 'diefstal en concurrentie' en de ontwikkeling van buurtwinkel naar supermarkt kwamen aan bod. Ook was er een educatief spoor ontwikkeld voor de kinderen.
De portrettenreeks
In deze periode verschenen er door de hele stad portretten van buurtwinkeliers in hun eigen winkel. Deze portretten zijn gemaakt door leden van de NAFVA, een amateurfotografen vereniging in Amsterdam. De portretten zijn aangeboden aan de winkeliers om gedurende de tentoonstelling en het liefst ook daarna zichtbaar in de etalage te hangen. Op deze manier worden de winkeliers op een bijzondere manier uitgelicht en stond men wederom langer stil bij het concept 'buurtwinkelier'.
Projectplan
Het gehele project staat beschreven in het projectplan
Download hieronder.