Gedeeld Verleden

Naast begeleiding van onze docenten aan de UvA kregen we hulp van Alice Boots en Rob Woortman, die in 2009 een biografie publiceerden over De Kom. Els de Kom stuurde ons beeldmateriaal en Roy Groenberg spreekt in een kort interview over De Kom. Over het algemeen werd deze website goed ontvangen. Zo deelde Jennifer Tosch van Black Heritage Amsterdam Tours het persbericht via haar facebookpagina, met complimenten voor de makers.

Niet alle reacties waren echter positief. In het Parool van 24 april schrijft Patrick Meershoek een stuk over de website. De daaropvolgende reactie van Ewald Leeflang, secretaris van het Anton de Kom Instituut Europa is hard en recht voor zijn raap. Wij maakten ons bijvoorbeeld schuldig aan ‘‘diefstal en verkrachting van het fenomeen Anton de Kom’’ en wij hadden geen recht om de naam van De Kom te gebruiken, want die was in 2008 gedeponeerd door het Anton de Kom Instituut Europa. Op de blog Caraïbische Letteren reageerde UvA-studente Jabini Xanta (niet geaffilieerd met het project) furieus op het claimen van de rechten op een historische persoon. Ze daagt Leeflang uit om zelf een inhoudelijke bijdrage aan het debat te leveren.

Van wie is de geschiedenis?

In feite gaat het natuurlijk om de vraag: van wie is de geschiedenis? Wie mag en kan wat claimen? Er zijn verschillende interpretaties van het verleden mogelijk, of deze nu van zestien publieksgeschiedenisstudenten komen of van meneer Leeflang, ieder heeft recht op een mening en ook het recht om die te uiten. En gelukkig blijft Anton de Kom inspireren. Raul Balai, Jerry Afriyie en anderen organiseerden onlangs bijeenkomsten onder de titel Anton de Kom heeft het laatste woord. In de OBA Zuidoost was een tentoonstelling en in het Bijlmerparktheater waren op verschillende dagen voordrachten uit het werk van De Kom.

Voor iedere generatie is het werk van de Kom weer een openbaring en iedere keer weer leidt het tot gesprekken over hoe racisme nog steeds voorkomt en wat je daaraan kan doen. Vooruitkijken, maar mét historisch besef was het doel van Balai en Afriyie. Naast lokale politici en kunstenaars kwamen ook de eerder genoemde biografen Alice Boots en Rob Woortman en Sandew Hira, bekend van Decolonizing the Mind aan het woord. Meneer Hira is zelf bezig met het schrijven van een biografie van De Kom, die in 2015 zal verschijnen.

Iedere keer laait de discussie weer op, of het nu om een website over De Kom gaat of om een standbeeld van De Kom. En de discussie zal nog wel een tijd door blijven gaan. Dat is mooi. Als publiekshistoricus kan ik er alleen maar blij mee zijn dat deze gedeelde geschiedenis zoveel passie oproept.