Wij bevinden ons op een schietbaan, waar een groep schutters zich voorbereidt om zich te oefenen in het gebruik van het geweer. Onze blik wordt helemaal aan de andere kant van de schietbaan begrensd door een ondiep gebouw met koepeltje. Daarin staat een ruitvormig doel opgesteld. Door deze setting zullen afzwaaiende kogels geen gevaar opleveren voor de omgeving. Wie goed kijkt ziet dat elk van de schutters is uitgerust met een musket. Dit schietwapen werd ook wel klover genoemd, een naam die terugkomt in de schutterij waartoe deze prachtig uitgedoste heren behoorden: de Kloveniersdoelen. Helaas zijn hun namen onbekend.

De guitig kijkende man linksboven houdt geen geweer vast. Hij heeft het vaandel van zijn compagnie over zijn arm geslagen en wijst ons nadrukkelijk op het zwarte voorwerp in zijn hand. Tja, wat is het eigenlijk? Het lijkt nog het meest op een flinke mosselschelp. Zou het hier gaan om een schelp die als doelwit moet dienen, en waarop de schutters moeten richten nadat onze vaandrig hem op het ruitvormige bord heeft aangebracht?

Veel is nog onbekend over de 17de-eeuwse schietpraktijken achter de doelengebouwen. Van der Voorts schietbaan is hoe dan ook een gefantaseerde weergave van het voormalige schietterrein ten noorden van de huidige Nieuwe Doelenstraat, tegenover het Doelen Hotel.

Maar wat wij te weten komen dankzij dit schuttersstuk is dat mosselschelpen mogelijk als ideale doelwitten werden gezien om door de schutters aan flarden te worden geschoten. Na nuttiging van de inhoud zijn ze immers waardeloos geworden en je hebt er meestal genoeg van. Vereiste is wel dat je als groep schutters eerst een mosselmaal nuttigt; pas daarna kan gezamenlijk de schietvaardigheid op peil worden gehouden. En wie weet is de zilveren schaal die de schutter op de voorgrond vasthoudt wel de trofee waarmee aan het slot van de wedstrijd een van de mannen huiswaarts zal keren.

Norbert E. Middelkoop
Conservator schilderijen, tekeningen en prenten