#020today: Reclame voor roggebrood

Roggebrood uit 1834

De Stoom Roggebrood-, Beschuit- en Koekfabriek van H.C. Funke en Zoon (later de Gebroeders Funke) werd op 7 mei 1834 opgericht, de trouwdag van Georg Ludwig Funke en Maria Catrina Smagge. De Funkes waren afkomstig uit het Duitse Lintorf, nabij Düsseldorf. De roggebroodbakkerij begon in de Dirk van Hasseltssteeg 18 te Amsterdam, maar verhuisde wegens ruimtegebrek al snel naar de St. Annenstraat.

Naar de Jordaan in 1919

Brood werd aanvankelijk bezorgd per handkar, later werd overgestapt op de bokkenwagen, ezelswagen en paardenwagen. In 1919 verhuisde de fabriek naar een groter pand aan de Bloemgracht 170-178 en Lijnbaansgracht 96-97 in de Amsterdamse Jordaan. Dit gebied aan de rand van de stad was destijds een bolwerk van fabrieken; de werknemers woonden op loopafstand in arbeiderswoningen.

Later maakte de groei van het bedrijf de bezorging per auto mogelijk. Het beroemde 'Amsterdamsch Zwart-Wit Roggebrood' was echter niet alleen in Nederland geliefd, maar werd ook geëxporteerd naar de koloniën in Oost- en West-Indië (het huidige Indonesië en de Caribische eilanden).

Bij het 100-jarig bestaan werd het bedrijf hofleverancier en kreeg de toenmalige directeur G.L. Funke een Koninklijke onderscheiding. Door het ‘gezamenlijk personeel’ werd tijdens een groot feest in Krasnapolsky een tegeltableau aangeboden, dat op het kantoor kwam te hangen. Hierop staan afbeeldingen van de fabrieken op de genoemde adressen.

Hoe het verder ging

Om het verdere verloop van Funke’s fabriek goed in kaart te brengen, is nader onderzoek nodig. Belangrijk hierbij kan het ‘Archief van de Roggebroodfabriek H.C. Funke en Zoon’ zijn, dat zich bevindt in het Stadsarchief Amsterdam.  Hierbij zouden antwoorden gevonden kunnen worden op vragen zoals: hoe lang bleef de fabriek in Amsterdam bestaan? En hoe zit het met de vestiging van Funke’s roggebroodfabriek in Haarlem?

Intrigerend is wat we tegenkwamen op een bericht op internet uit 2006 op de site van het Mediafonds. Het gaat hierbij over het plan voor een radiodocumentaire over de relatie tussen vader en zoon Funke. “De maker is bij toeval op het spoor gekomen van een uitwisseling van casettepost tussen de twee mannen. De bedoeling was dat zoon Frits zijn vader op zou volgen als directeur van een roggebroodfabriek in Amsterdam, maar in plaats daarvan emigreerde hij begin jaren ’50 naar Nieuw-Zeeland. Aldaar zal de maker op zoek gaan naar het verhaal van de Funkes.”  Ook het eventueel doorgaan van deze documentaire is ons op dit moment onbekend.