Daar zit je dan met je goede gedrag. Net als ik waren de meeste deelnemers aan de masterclass historici. Wat deden we verkeerd? Hamilton betoogde dat historici systematisch het belang van het individu in de geschiedenis onderschatten of zelfs negeren. Ze zoeken naar structuren, patronen, naar de grote historische bewegingen. Ze beseffen niet dat de handelingen van één persoon soms de loop van de geschiedenis kunnen veranderen en dat het daarom van belang is die ene persoon door en door te begrijpen. Bovendien zijn ze te lui voor het historische detectivewerk dat een goede biograaf kenmerkt, aldus Hamilton.
Vervolgens gaf hij voorbeelden uit zijn eigen biografieën over Roosevelt, Kennedy en Montgomery. Ik moest het toegeven, de man weet wel wat hij doet. Het zijn meeslepende passages, gebaseerd op uitgebreid onderzoek in dagboeken, brieven en openhartige interviews met ingewijden. Als lezer heb je het gevoel dat je persoonlijk bij die machtige mannen in de studeerkamer zit terwijl ze delibereren over beslissingen die de loop van een oorlog - en daarmee inderdaad van de geschiedenis - zullen veranderen.
Maar hoezo zou een historicus dat niet kunnen? Natuurlijk bestaan er verschillende stromingen binnen de geschiedschrijving, maar het is een misverstand te denken dat alle historici het belang van het individu in de geschiedenis negeren. Geschiedenis gaat altijd in één of andere vorm over mensen. Een goede biograaf probeert het levensverhaal van een historische figuur te plaatsen in de context van zijn of haar tijd. In de wisselwerking tussen die twee, historisch context en persoon, daarin zit volgens mij de kracht van de biografie.
Er zijn genoeg historici die dat kunnen, ook in Nederland. Twee geslaagde recente voorbeelden zijn de formidabele biografie van Thorbecke door Remieg Aerts en de verrassende biografie van Anna van Saksen (vrouw van Willem van Oranje) door Femke Deen. De tweede is veel beknopter dan de eerste, maar in beide biografieën is het levensverhaal van een historische figuur op bewonderenswaardige wijze verweven met haar/zijn tijd. Juist daardoor krijgt het betekenis.
Na de masterclass wilde ik wel eens weten wat Hamilton zelf gestudeerd had, lang geleden aan de universiteit van Cambridge. Het bleek geschiedenis te zijn.
